Władysław Stachowski (1887-1974) - działacz społeczny, historyk, kolekcjoner i regionalista.

Urodził się 16 maja 1887 roku w Grodzisku-Doktorowie (ówczesny powiat nowotomyski) jako syn Wojciecha, mistrza brukarskiego i spedytora, oraz Praksedy z Dohnków. Szkołę powszechną i progimnazjum ukończył w Grodzi­sku. W latach 1899-1907 uczęszczał do gimnazjum w Rogoźnie. Był tam założycielem tajnej organizacji młodzieżowej, o charakterze patriotycznym, pod nazwą Towarzystwo Tomasza Zana (TTZ). W latach 1905-1907 był prezesem tej organizacji. Będąc uczniem niższej prymy, w dniu 9 III 1907 roku, został wydalony z gimnazjum w Rogoźnie za udział dwóch jego sióstr w strajku szkolnym.

       W latach 1909-1912 pracował w Berlinie w polskim banku „Skarbona", studiując jednocześnie w Akademii Handlowej. W Berlinie współpracował aktywnie z pismami tamtejszej Polonii: „Dzienniku Berliń­skim", „Niedzieli" oraz „Polaku na obczyźnie". Ponadto był członkiem „Towarzystwa Przemysłowców i Młodzieży" oraz „Polskiego Komitetu Berlina i Brandenburgii". W 1912 roku wrócił do kraju i krótko pracował w Banku Ludowym w Chełmży. Następnie przeniósł się do Gostynia, gdzie 1 I 1913 roku powołano go w skład zarządu „Banku Pożyczkowego". W latach 1945-54 był dyrektorem gostyńskiego Banku Spółdzielczego.

       W Gostyniu pełnił wiele funkcji społecznych. Był między innymi Prezesem gostyńskiego gniazda „Sokoła", aktywnym członkiem Towarzystwa Czytelni Ludowych. Należał do inicjatorów budowy gimnazjum gostyńskie­go, pełniąc w komitecie budowy funkcję skarbnika. Żona W. Stachowskiego - Lubomira z domu Czabajska, córka kupca gostyńskiego, kierowała założona przez męża w 1925 roku księgarnią. Niezwykły talent organizacyjny Stachowskiego, jego pozycja jako dyrektora banku, prezesa Towarzystwa „Sokół" oraz wykładowcy w miejscowej szkole zawodowej, pozwoliły mu na rozwinięcie szerokiej działalności kulturalnej. Był jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Dramatycznego imienia A. Fredry „Fredreum". Towarzystwo to odegrało znaczącą rolę w życiu kulturalnym Gostynia prowadząc teatr amatorski, zasobną bibliotekę, szeroką działalność odczytową oraz wydawniczą. Był inicjatorem powstania oraz wieloletnim redaktorem bardzo popularnego czasopisma ,,Kronika Gostyńska", wydawanego jako organ „Fredreum" w latach 1928-1939. Wydawnictwo, dzięki zabiegom Stachowskiego, pozyskało do współpracy wielu młodych regionalistów oraz znakomitych uczonych. Sam opublikował w “Kronice” ponad 100 artykułów poświęconych historii ziemi gostyńskiej. Był także autorem wielu innych publikacji historycznych opartych na materiałach źródłowych oraz przekazach ikonograficznych.

       Kolekcja Władysława Stachowskiego, zwłaszcza po II wojnie światowej, była znana w całej Polsce. Składały się na nią: stylowe meble rzeźbione i inkrustowane, stara broń biała i palna, XVI-wieczne zbroje rycerskie, sztychy, barwne akwarele, igrafiki. W jego prywatnych zbiorach znajdował się również unikalny zbiór monet polskich i obcych, a także bogaty zbiór polskich znaczków pocztowych. Posiadał też bezcenne archiwalia: wiele inkunabułów, dawnych druków wielkopolskich i gostyńskich (z XVI, XVII, XVIII i XIX wieku) oraz kompletnych roczników prasy lokalnej. Zbiory były ogólnie znane i dobrze skatalogowane. Prof. w. Jakubczyk z UAM określał je jako "bezcenne", a prof. St. Helsztyński z Warszawy oceniał na "kilka milionów dolarów". Znali je doskonale kierownik Muzeum Ziemi Gostyńskiej W. Oźminkowski, redaktor Głosu Wielkopolskiego J. Pieprzyk, tutejszy ks. proboszcz i OO. Filipini ze Świętej Góry w Gostyniu. Życzeniem Władysława Stachowskiego było, aby po jego śmierci zbiory podzielono wg klucza naukowego, dla dobra Ojczyzny i Narodu. Spora część  przeznaczona była dla Muzeum Ziemi Gostyńskiej. Niestety po jego śmierci kolekcja uległa rozproszeniu. Do gostyńskiego muzeum trafiło zaledwie kilka eksponatów i kilkanaście teczek maszynopisów. Dodać tu należy, że Władysław Stachowski zamierzał, na bazie swoich zbiorów, na początku lat sześćdziesiątych, utworzyć gostyńskie muzeum. Planował przy tym zostać jego honorowym kustoszem. Nie pozwoliły jednak na to miejscowe władze i zamierzenie nie zostało zrealizowane. Zmarł w Gostyniu 13 lipca 1974 r.

       Uznając jego zasługi w badaniach nad przeszłością regionu, przyjęto go w poczet członków Komisji Historycznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz odznaką Zasłużony Działacz Kultury.